I. Dünya Savaşını Kısa Bir Süreliğine Durduran Olay: YILBAŞI
1914 yılında otoritelerin askerlere söz geçiremediği bir hafta yaşandı. O hafta, yılın son haftasıydı.
Batı cephesinde, Belçika’da yaşanan siper savaşı oldukça monoton geçiyordu. Gündüzleri siperlerden ateş açılıyor, akşamları ise iki taraf da birbirini serbest bırakıyordu. Askerler de akşam vakitlerinde yemek yiyorlar, kart oynuyorlardı. Savaşın belirli kuralları vardı, o dönemler kural gereği akşam ateş açılmazdı.
Bir tarafta Almanlar vardı, diğer tarafta Fransızlar ve İngilizler. Henüz taraflar birbirlerine kazık atmamışlardı, tarafların birbirlerine karşı güven problemi de yoktu.
Yılbaşı yaklaşınca hem ülkedeki siviller hem de cephedeki askerler, cephedeki savaşın durması için 1 haftalığına barış talep ettiler. Tabi ki otoriteler bunu reddetti: “Saçmalamayın, Savaşın!” dediler.
Beklemedikleri bir cevabı alan askerler, “Savaşan biziz ve biz karar veririz” dediler ve son hafta otoritelere karşı gelerek silahlarını bıraktılar. Ve bunu sadece bir taraf değil her iki taraf da gerçekleştirdi. Siperler birbirine yakın oldukları için bağırarak birbirleriyle anlaştılar ve silah bıraktılar.
Almanların iyi derecede İngilizce bilmesi siperler arası iletişimi kolaylaştırmıştı. Kısa sürede “Sizde sigara var mı?” gibi sorularla siperler önce diyalog kurmaya başladı ardından da birbirlerinin tarafına geçerek yılbaşını kutlamaya başladılar. Yemeklerini, içeceklerini paylaştılar beraber şarkı söyleyip kart oynadılar, futbol maçı bile yaptılar.
Harp alanı adeta bir parti alanına dönmüştü.
Bu durumdan memnun olmayan bazı askerler de vardı tabi ki. Otorite’ye şikayet mektupları yazan, arkadaşlarıyla tartışan…
Bunlardan birisi de o dönemler Bavyera ordusunda gönüllü bir asker olan Adolf Hiter’di “Ne yapıyorsunuz siz? Ülkenin geleceği söz konusu burada ve siz düşmanla parti yapıyorsunuz” diyordu. Ama şikayetçi askerler dahi durumu değiştiremediler. Askerler 1914’ün son haftasında savaşmamaya niyetliydiler.
Tarihe Noel Ateşkesi olarak geçen o hafta, dünya savaşları tarihinde ilk ve son kez yaşanan bir hadiseydi. İki taraf da birbirinin kazıklarını yeyince ve savaş kızışınca bir daha asla böyle bir olay yaşanmadı.
Atakan BÜYÜKDAĞ